zamknijFORBES: Łatwiej być w Polsce biznesmenem czy satanistą?
Adam Nergal Darski: W ogóle niełatwo być… sobą. Ale zawsze warto o to walczyć i stawiać na siebie. Truizm? Jasne, ale jestem żywym przykładem, że ta maksyma ma duże szanse powodzenia. W moim przypadku wszystko się holistycznie łączy: mój światopogląd, świadomość siebie, kim jestem, gdzie mieszkam, co robię i dlaczego.
Ale pierwsza była muzyka.
Oczywiście, przede wszystkim jestem muzykiem. Często słyszę o sobie, że jestem celebrytą, ale biorę to za wyraz ignorancji albo złośliwości komentującego. Zacząłem grać w wieku 7–8 lat. Z pieniędzy, które dostałem na pierwszą komunię, kupiłem sobie gitarę elektryczną i przester, który modulował dźwięk, by ten brzmiał możliwie jak najagresywniej. Wizję zespołu miałem już jako dzieciak.
Ośmiolatek po pierwszej komunii grał black metal?
Black metal to owoc wielu dekad szukania swojego artystycznego raison d’etre. Zacząłem od heavy metalu z inklinacjami w kierunku thrash i speed metalu. Z czasem, już jako nastolatek, zacząłem odkrywać cięższe gatunki. To zresztą najczęstsza trajektoria ewolucyjna wśród muzyków grających ten gatunek, więc nie jestem tu żadnym wyjątkiem. Nie uważam się też wcale za cudowne dziecko. Chcąc wyrwać się z monotonii dość szarego życia w latach 80., wymyśliłem sobie ten świat, który później stał się moją pracą.
A kiedy założyłeś pierwszy biznes?
Moja działalność biznesowa najczęściej była i jest powiązana z moimi pasjami. Od najmłodszych lat kolekcjonowałem kasety, głównie pirackie, bo innych nie było na rynku. Pod koniec lat 80. zacząłem nimi handlować i wymieniać się na jarmarku na gdańskim Przymorzu. To była działalność „zajawkowa”, a nie nastawiona na zysk. Ten ewentualnie pojawiał się mimochodem. Zgaduję, że pierwsze zarobione pieniądze obudziły we mnie merkantylną smykałkę.
Jesteś multiinstrumentalistą. W biznesie też otwierasz firmy z różnych dziedzin. Skąd to się bierze?
To efekt mojej podróżniczej natury. Inspirują mnie podróże, to, co widzę na co dzień, wchodzi w podświadomość, a potem rodzą się pomysły, bywa, że właśnie na nowy biznes. Lubię angażować się w nowe projekty i kreować je według własnej estetyki.
Biznes jako kreacja artystyczna?
Z pewnością tak. Choć uważam, że mam w sobie jakąś sprawczość, bo większość tych przedsięwzięć wypaliła, przynajmniej na pewien czas. Z biznesami jest jak ze wszystkim w życiu, mają swój czas: czasem trzeba je zamknąć albo odsprzedać. Ale ja nie przywiązuję się do nich za bardzo. Sprawdzam sam siebie na różnych polach i kocham to robić. Tylko Behemoth jest moim najukochańszym dzieckiem – tutaj emocjonalnej pępowiny odciąć, ot tak, się zwyczajnie nie da. Jestem też przywiązany do Barberiana, czyli do barber shopu, którego jestem współwłaścicielem od prawie dekady. To jest moje miejsce, mój klimat i moja baza. Dlatego też tu się spotykamy, a nie w parku czy prywatnie w domu.
Biznes bardziej niż z działalnością artystyczną kojarzy się z biznesplanem, tabelkami, księgowością…
Ja mam zdecydowanie naturę wizjonera, a nie księgowego, choć kiedyś na początku kariery pełniłem i tę funkcję w Behemocie. Te Excele to dla mnie czarna magia.
Umiesz policzyć swoje biznesy?
Z pamięci nie. Musiałbym usiąść, zastanowić się, najlepiej wypisać na kartce. Na szczęście w działalności biznesowej otaczam się ludźmi, którym ufam. Jest to niezbędne, by przy moim cygańskim trybie życia się kręciły. Na przykład za chwilę znikam na 3-miesięczną trasę. Jak jestem na drugim końcu świata, tutaj wszystko musi sprawnie funkcjonować.
Behemoth to twój największy biznes?
Tak, bo działa globalnie. Behemoth to marka i mocno ją dywersyfikujemy. Dajemy licencje i sukcesywnie rozszerzamy pola działalności. Znów często jako formę artystycznej zabawy. Przykładem jest linia piw Behemoth, którą współstworzyliśmy z browarem Perun, choć nie jestem ani piwowarem, ani nawet piwoszem. Z alkoholi z kolei najczęściej sięgam po białe wino. Gdy w knajpie ktoś mi oferuje Solarisa, czyli pysznego polskiego rieslinga, wyprodukowanego przez mojego kolegę po fachu, Grzegorza Turnaua, to czuję pozytywną zazdrość. Ona mnie inspiruje! Jeśli Turnau może, to ja też powinienem. Mój norweski kolega muzyk zaczął wiele lat temu winny brand Wongraven i poszło mu doskonale. Niedawno zainwestowałem w nieruchomości na Sycylii, które zamierzam wynajmować. Zrobiłem pierwszy krok, więc może kolejnym powinna być winnica gdzieś pod Agrigento? Wypuszczać np. 200 win rocznie w numerowanych butelkach. Pojawia się zajawka, coś, co mnie zapala… Kolejną inspirującą ideą jest własna kawiarnia. Rzucam temat w eter. Może jakiś inwestor, czytając ten wywiad, wyjdzie z propozycją. Zdecydowanie pragnę, używając nomenklatury harcerskiej, zdobyć nową sprawność.
Biznes jako przygoda?
Życie jako przygoda! Żyję według zasady Lemmy’ego Kilmistera „You win some, you lose some – it’s all the same to me”. Oczywiście nikt nie lubi tracić pieniędzy, nie ma w tym nic przyjemnego, ale na koniec dnia życie jest jak ruletka. Gdy sięgasz po papierosa czy kieliszek alkoholu, to też jest „gambling”, tyle że ze zdrowiem, ale czy odmawiamy sobie tych przygód? Ja nie chcę.
Wróćmy do Behemotha. Na czym dziś najwięcej zarabiają zespoły muzyczne?
Rozmawiasz ze mną w momencie, gdy biznesy muzyczne walczą o przetrwanie. Ale na szczęście mamy wiele gałęzi, dzięki którym kapie. Dotychczas największym dochodem był merchandise, czyli gadżety i koszulki. W trudnych latach niebytu z powodu pandemii obroty ratował nam nasz e-sklep. Ze sprzedaży płyt zarabia się mało, ale przy takim backkatalogu regularnie wpływają tantiemy. Te jedenaście płyt przez 30 lat procentuje. Są jeszcze gaże z koncertów, które rosną, ale razem z nimi niestety rosną również apetyty na kosztowną produkcję, które często to zjadają. Hołdujemy zasadzie „go big or go home”. Takie podejście sprawiło, że zespół jest tam, gdzie jest. Mamy trzy spółki: w Polsce, Wielkiej Brytanii i USA. Korzystamy z business managementu, który pilnuje, żebyśmy się mądrze prowadzili.
To co jest biznesem numer dwa?
Salon fryzjerski Barberian. I nawet jeśli okresowo na czymś, np. na wynajmie mieszkań, zarabiam więcej, to w Barberiana angażuję serce.
Właśnie odsprzedałeś Barberian Esthetic, swoją klinikę medycyny estetycznej. Rozszerzenie marki się nie udało?
Zaryzykowaliśmy z pomysłem kliniki dla mężczyzn. Ja osobiście bardzo lubię te zabiegi. Ale chyba to wciąż nie ten czas w Polsce. Intrygująca była idea edukowania mężczyzn w tej materii w mieście nad Wisłą, ale przez kilka lat była to walka o przetrwanie. Oddaliśmy klinikę w dobre ręce, a siły chcemy zaangażować gdzie indziej.
W wytwórnię płyt winylowych Artefacts?
To raczej mały sublabel, a nie wytwórnia. Prowadzę to razem z moim kolegą z zespołu Tomaszem „Orionem” Wróblewskim. Wydajemy kolekcjonerskie rarytasy z kategorii black i death metal w nakładach po kilkaset sztuk. To wydawnictwa robione ręcznie, na papierze czerpanym w różnych formatach, natomiast winyle w wyszukanych kolorach. Schodzą na pniu.
W duchu handlu kasetami na Przymorzu?
Cały czas tak. Nie jest ważne to, ile zarobię, ale żeby dać radochę takim maniakom jak ja sam.
Stworzyliście też tokeny NFT.
Tak, byliśmy jednymi z pierwszych w Polsce i nawet nieźle nam wyszło. Założyliśmy, że wejdziemy w to bardzo profesjonalnie. Artysta Rowan E. Cassidy stworzył grafiki do tytułów naszych piosenek, a potem je digitalizował i wprowadzał w ruch. Do tego dodawaliśmy grafikę na papierze, podpisaną przez cały zespół i grafika. Chcieliśmy, żeby fan, który inwestuje w token, dostawał pełnowartościowy produkt.
Masz fanów, masz też przeciwników. Napój energetyczny Demon, za którym stałeś, zniknął z rynku z powodu bojkotu.
To prawda, ale to dzięki moim katolickim adwersarzom był to jeden z najlepszych biznesów, który zrobiłem w życiu. Dostałem intratną ofertę od jednego z potentatów spożywczych, by sygnować nowy napój energetyczny o nazwie Demon. Z badań, które przeprowadzili, wyszło, że to ja powinienem być jego twarzą. Kilka tygodni po ukazaniu się produktu okazało się, że grupy katolików szturmowały sklepiki spożywcze. Producent przestraszył się, że jeśli bojkot się rozszerzy i jakiś ułamek tych ludzi przestanie kupować inne jego produkty, to będą milionowe straty. Tak to się skończyło. Zostałem z niemałym honorarium i dwoma kartonami energetyka.
Czy twoja sława pomaga, czy jednak przeszkadza w działalności biznesowej?
To obosieczny miecz. W większości przypadków otwiera drzwi i sytuacje są sympatyczne, ale zdarza się odwrotnie. Gdy odzywają się do mnie inwestorzy czy ludzie z pomysłami, pytam, czy mają świadomość natury mojej głównej działalności.
Wchodzisz tylko w te biznesy, na których się znasz?
Nie muszę się znać, ale muszę to lubić i czuć. Jestem domorosłym biznesmenem, ale zawsze dbam o to, żeby projekt, w który się angażuję, nie tylko wzbogacał mnie, ale też służył ludziom.