zamknijFORBES: Policjant z granatnikiem zamiast radaru na wystawie wrocławskiego Kolejkowa to pana pomysł?
Jakub Paczyński, twórca Kolejkowa: Nie, wymyślił go jeden z pracowników. Czasami nawiązujemy do bieżących wydarzeń, to się potem fajnie niesie w internecie. Na zimowej makiecie mamy na przykład drogowców koszących trawę w śniegu, o których niedawno rozpisywały się media.
Takie scenki z życia na makiecie mają być testem na spostrzegawczość odwiedzających?
Mają przede wszystkim bawić, ale i pokazywać, że Kolejkowo, czyli miniaturowe miasta z figurkami ludzi i zwierząt, jeżdżącymi pociągami, autami i pływającymi statkami, jest odzwierciedleniem rzeczywistości. Sytuacje na makiecie są często śmieszne, ale czasami pobudzają do zastanowienia. Scenkami sytuacyjnymi wzbudzamy też sentymenty, stąd na makiecie odpalany patykiem maluch czy zabawy na trzepaku.
Nie są to jednak żarty, które zrozumie dziecko, choć mogłoby się wydawać, że miasta w miniaturze to atrakcja głównie dla najmłodszych.
Wbrew pozorom do Kolejkowa przychodzą przede wszystkim dorośli – dzieci to tylko jedna trzecia odwiedzających.
Patrzenie na Kolejkowo wciąż sprawia panu taką przyjemność jak na początku?
O tak! Uwielbiam chodzić po wystawie i oglądać te wszystkie scenki. Sam się wtedy cieszę jak dziecko. Ostatnio we Wrocławiu dodaliśmy tor saneczkowy, gdzie figurki na sankach jeżdżą w górę i w dół – lubię na to patrzeć.
Jak wpadł pan na pomysł tworzenia takich miniaturowych miast?
Pochodzę z Karpacza i w zasadzie od dziecka interesowały mnie lokalne historie i legendy. Z wykształcenia jestem prawnikiem i po studiach prowadziłem własną firmę budowlaną. Ale po głowie ciągle chodził mi pomysł stworzenia miejsca, które opowie lokalną historię i tradycję, dlatego w 2012 roku otworzyłem Muzeum Ducha Gór „Karkonoskie Tajemnice”.
To było preludium do Kolejkowa? Interaktywne miasteczko było jedną z wystaw w waszym muzeum?
Nie. Gdy się przekonałem, że turystyczny biznes jest perspektywiczny i daje więcej satysfakcji niż budowlanka, wróciłem do dawnej pasji, modelarstwa, odnajdując stare modele pociągów i samolotów na strychu i w garażu. A potem, razem z kolegami, którzy mieli podobne hobby, stworzyliśmy makietę, po której jeździły pociągi.
Brzmi jak niezła zabawa.
Bo bawiliśmy się przy tym jak dzieci. Pokazywaliśmy potem makietę w namiocie w centrum Karpacza, między czerwcem a wrześniem 2014 r. Wystawa okazała się hitem: turyści, którzy byli tam tylko przez tydzień, przychodzili do nas po trzy-cztery razy.
Pierwsza wystawa miała jakiś motyw przewodni?
Od początku nawiązywaliśmy do regionu, był więc dworzec kolejowy i charakterystyczne budynki w Karpaczu, była Śnieżka i obserwatorium meteorologiczne. Odwiedzający byli zachwyceni i podpowiedzieli nam, żebyśmy pomyśleli o takich wystawach w dużych miastach. Stąd decyzja o otwarciu wystawy we Wrocławiu, gdzie wynajęliśmy lokal w nieczynnym od ponad 20 lat Dworcu Świebodzkim.
Hasłem „Pociągi wracają na Dworzec Świebodzki” otworzyliście wystawę, która opowiadała o Dolnym Śląsku i jego stolicy. Tam w 2015 r. powstało pierwsze Kolejkowo?
Tak. Zrobił się szum, bo to najstarszy dworzec we Wrocławiu, w ścisłym centrum – zjechały się media relacjonować wydarzenie. Wystawa okazała się sukcesem – w pierwszym roku przyszło ponad 80 tys. osób. Po dwóch latach otworzyliśmy kolejną lokalizację: w Gliwicach. Równolegle zaczęliśmy szukać we Wrocławiu bardziej przestronnego miejsca i wtedy zaczęła się pandemia.
Przez cały czas prowadził pan firmę budowlaną?
Na początku tak. Poza tym, że byłem jednym z pomysłodawców, od początku finansowałem całe przedsięwzięcie, stopniowo wycofując się z budowlanki.
COVID-19 mocno poturbował turystykę. Nie żałował pan, że zamienił pewną deweloperkę na biznes turystyczny w niepewnych czasach?
Nie, bo dość szybko zauważyłem, że ruch turystyczny wraca. W maju 2020 r. mieliśmy tylko 30 proc. obrotu sprzed pandemii, ale już w sierpniu 60–70 proc. rok do roku.
Na jesieni ubiegłego roku zebraliście 2,2 mln zł w zbiórce crowdfundingowej. Na co je przeznaczycie?
Na wystawę w Warszawie, którą otworzymy pod koniec 2023 r. Jesteśmy na etapie tworzenia makiet – pierwsze budynki już powstają.
To pan wymyśla koncepcję wystawy?
Ja z reguły poddaję pomysł, ale pracujemy nad nową makietą całym zespołem. Najpierw tworzymy listę budynków: muszą być charakterystyczne. Nawet niekoniecznie ładne, ważne, aby odzwierciedlały codzienne życie regionu: z dworcami, blokowiskami. Budynki to jednak tylko tło dla scenek sytuacyjnych, w których główne role odgrywają nasze figurki.
Dalsza część tekstu pod materiałem wideo.
I jak one powstają?
Stworzenie jednej zajmuje nawet sześć godzin, bo najpierw rzeźbi się ją w wosku, potem przygotowuje silikonową formę, odlewa żywicę i maluje. Z budynkami jest jeszcze więcej zabawy: potrzeba kilkuset fotografii, szczegółowej dokumentacji. Potem powstaje projekt, modelarz wycina elementy, skręca, szpachluje, szlifuje i maluje. Na stworzenie niektórych miniatur budynków, np. wrocławskiego ratusza, potrzeba było pół roku pracy trzech modelarzy. To wszystko kosztowne i czasochłonne, ale dzięki temu Kolejkowo jest wyjątkowe: łączy rzemiosło, artyzm i popkulturę.
W Polsce jest coraz więcej parków miniatur. Jak wytłumaczyć fenomen takich miejsc?
Dzisiejsze oczekiwania to przede wszystkim doświadczenie. Dlatego Kolejkowo to zminiaturyzowany świat lokalnych małych ojczyzn, z którym się utożsamiamy i w którym odnajdujemy siebie. Gdzie budynki stanowią tylko tło dla scenek z życia, a duży nacisk kładziony jest na technologię, interaktywność.
Co pan ma na myśli?
Kolejkowo jest jedyną makietą na świecie, na którą pada deszcz z zawieszonej pod sufitem burzowej chmury i gdzie jest zjawisko dnia oraz nocy. Pracujemy też nad instalacją pozwalającą na lot minisamolotów. Wspólnie z Politechniką Wrocławską opracowaliśmy samochody jeżdżące po makiecie – używane w nich silniki napędowe stosowane są na przykład w łazikach marsjańskich.
Czy rozwijanie Kolejkowa to już dla pana tylko biznes, czy wciąż zabawa?
Kolejkowo przeszło drogę od hobby uprawianego w zaciszu garażu do poważnego biznesu prowadzonego w dużych miastach. Ale i tak je uwielbiam i ciągle się przy nim dobrze bawię.