Ponad 7 lat upłynęło, odkąd Jan Kryca dostał pod choinkę lutownicę i komponenty, z pomocą których zbudował swojego pierwszego drona, do momentu, w którym postawił swój pierwszy biznes. Oczywiście dronowy. W kwietniu 2022 r. powołał do życia spółkę Arda, oferującą platformę softwa­re’ową, która ma umożliwić realizowanie szybkich dostaw za pomocą dronów. W ciągu kilku miesięcy start-up zebrał milion złotych finansowania, wciągnął do rady doradców takich ludzi jak współzałożyciel Lime Andrew Savage czy prof. Paul Bottino z Uniwersytetu Harvarda, a także zbudował platformę, zrealizował pierwsze loty bezzałogowe i podpisał kontrakt z Medical Research Council w Gambii na stworzenie sieci dostaw dronowych. Aby rozwijać ten biznes, Kryca zdecydował się na roczny urlop dziekański na Harvardzie.

Najlepsze pomysły biznesowe często rodzą się z potrzeby rozwiązania własnego problemu. Tak było w wypadku Kacpra Szklarczyka. W czasach licealnych brakowało mu kogoś, od kogo mógłby się dowiedzieć, jak zostać dobrym przedsiębiorcą, więc razem ze znajomymi i mentorującą im Agnieszką Kranz postanowił założyć TeenCrunch, pierwszy w regionie CEE program akceleracyjny dla nastolatków, który zapewnia młodym ludziom m.in. wsparcie organizacyjne, pomoc mentorską czy warsztaty start-upowe. Z pierwszych dwóch edycji TeenCrunch wyrosło 9 projektów, a dwa najlepsze start-upy otrzymały wsparcie od ekspertów m.in. z Google for Startups i Microsoftu.

Wygrać walkę z plastikiem – taki stawia przed sobą start-up Znika, którego współzałożycielką jest Paulina Pepera. Uruchomiona w 2022 r. spółka sprzedaje ekologiczne alternatywy dla opakowań plastikowych, w tym m.in. foliopaki kompostowalne, papierowe koperty ochronne czy kartony z trawy, a także pracuje nad własnym materiałem kompostowalnym wytworzonym w stu procentach z odnawialnych źródeł. Znika zwyciężyła w Szkole Pionierów PFR i konkursie start-upowym podczas konferencji Impact CEE, a także zajęła drugie miejsce w programie grantowym ING. W połowie 2022 r. zamknęła rundę finansowania na 1,3 mln zł z udziałem m.in. funduszu LT Capital.

Branża MLM, projekty inwestycyjne i mleczarskie, OZE, medycyna, nowe technologie… Kamil Kozłowski przyznaje, że zawsze interesowało go wiele dziedzin. Biznesowo również odnalazł się na styku kilku światów. To współtwórca start-upu Airflo, który tworzy roślinne ściany połączone z oczyszczaczami powietrza, pomagające w eliminowaniu wirusów, bakterii czy smogu. Urządzenia mają znaleźć zastosowanie m.in. w placówkach medycznych, domach opieki czy biurach.

Airflo zdobyło pierwsze miejsce w konkursie MedBiz Innovations, gdzie zostało uznane za najbardziej innowacyjny projekt medtechowy.

MyREST, czyli narzędzie do automatyzacji marketingu w restauracjach, z którego korzysta około 400 lokali – to był do niedawna najważniejszy projekt biznesowy Volodymyra Turchaka. Wszystko się zmieniło w 2022 roku, wraz z agresją Rosji na Ukrainę. Kilka tygodni po wybuchu wojny Turchak zaczął równolegle rozwijać drugi projekt – WayToUA.eu. Jego celem w tej organizacji jest przede wszystkim odbudowa zniszczonych ukraińskich miast, w tym Okhtyrki, z której pochodzi Turchak. WayToUA umożliwia kupowanie wirtualnych biletów lotniczych do zniszczonych miast i przekazywanie darowizn na wybrany przez kupującego cel. Z pozyskanych w ten sposób środków udało się już m.in. odbudować szkołę w Hostomelu, a także sfinansować apteczki dla wojskowych z Okhtyrki.

„Projektantka produktów, najlepiej związanych z inkluzywnością i ekologią” – tak się przedstawia Karolina Kruszewska. To absolwentka wzornictwa na Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach, którą ukończyła z wyróżnieniem za projekt „Pose – zestaw do edukacji seksualnej dla osób niewidomych”, nagrodzony także w konkursach European Product Design Award i Taiwan International Student Design Competition. Lista jej osiągnięć dizajnerskich jest jednak znacznie dłuższa – wystarczy wspomnieć o pierwszym miejscu w konkursie Agrafa Beyond za projekt „WO” (zestaw urządzeń do mycia częściowego) i o wygranej w IWP Young Design „Rok Lema” za „Hoshi” (rodzinną mapę nieba). Dziś pracuje nad wdrożeniem „Pose” na rynek, dwoma projektami w programie Dobre innowacje, a także realizuje się jako projektantka kreatywna i graficzka w firmie Projekt 007.

Planowanie przestrzenne, projektowanie, zarządzanie i zrównoważony rozwój – na tych zagadnieniach skupia się zawodowo Weronika „Kika” Zdziarska. To studentka Uniwersytetu Technicznego w Delfcie, na którym współtworzy grupę badawczą szukającą możliwości wykorzystania koncepcji sprawiedliwości społeczno-przestrzennej w polityce zrównoważonego rozwoju miast, prowadzi projekt badawczy na temat przemocy wobec kobiet w przestrzeni publicznej w Ameryce Południowej, a także bada wpływ polityki miejskiej na równość płci, bezpieczeństwo i społecznie zrównoważony rozwój miast. Zdziarska to zdobywczyni stypendium RIBA Norman Travelling Scholarship. W 2022 r. była jedną z inicjatorek Project Safe Refuge, międzynarodowego przedsięwzięcia mającego na celu dostarczenie miastom pomocy architektonicznej w obliczu kryzysu uchodźczego.

Aquacollector, czyli przenośne urządzenie służące do zbierania i utylizacji mikroplastiku z wód. To pierwszy projekt naukowy na koncie Martyny Łuszczek. Będąc w drugiej klasie liceum, wspólnie z koleżankami stworzyła prototyp urządzenia filtrującego, które zostało wyróżnione m.in. w konkursie E(x)plory organizowanym przez Fundację Zaawansowanych Technologii. A przy okazji otworzyło jej drogę do kolejnych projektów – dziś przymierza się do rozpoczęcia prac nad rozwiązaniem mającym umożliwić zbieranie mikroplastiku podczas prania, a tym samym ograniczyć jego spływanie do systemu kanalizacyjnego. Łuszczek miała okazję reprezentować Polskę podczas konferencji EXPO 2020 w Dubaju. To także członkini Rady Dialogu z Młodym Pokoleniem w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w zespole ds. klimatu i środowiska, a także konsultantka i badaczka w Instytucie Badań Edukacyjnych.

„Chcemy stworzyć platformę, poprzez którą stanowisko osób neuroatypowych (NA) zyska rozgłos, szacunek i zrozumienie” – deklaruje Fundacja Neuroróżnorodni na swojej stronie internetowej. Jej założycielką jest Weronika Tomiak, która wzięła sobie za cel zwiększenie świadomości społecznej na temat dyslektyków, autystów, synestetów czy osób z ADHD. Jej fundacja robi to przez tworzenie kampanii w mediach społecznościowych na temat neuroróżnorodności, organizowanie konferencji, publikowanie treści edukacyjnych czy budowanie partnerstw z ośrodkami naukowymi, medycznymi i podmiotami prywatnymi, takimi jak Centrum Edukacji Medycznej UM w Łodzi, Politechnika Łódzka, British Council, European Youth Parliament czy 10Clouds. Ale Tomiak zajmuje się nie tylko swoim NGO-sem. To także ambasadorka w Fundacji Girls Future Ready i wolontariuszka w Vital Voices Poland.

Według WHO nawet o 106 proc. może do 2040 r. wzrosnąć zachorowalność na raka w Afryce Subsaharyjskiej. To problem, któremu próbuje się przeciwstawić Marta Cymerman. Polka kierowała międzynarodowym zespołem na Uniwersytecie Cambridge, który doradzał kadrze zarządzającej korporacji Novartis w zakresie walki z nowotworami. Opracowana przez niego strategia ma się przyczynić do zwiększenia dostępu do terapii onkologicznych w Afryce Subsaharyjskiej aż o 500 proc. do 2025 r., a także do dwukrotnej poprawy dostępu do farmaceutyków w krajach o niskich dochodach. Przedsięwzięcie otrzymało nagrodę dla najlepszego projektu konsultingowego przyznawaną przez Cambridge Judge Business School. Cymerman to także zdobywczyni McKinsey & Company Achievement Award i jedna z dwudziestu młodych osób, które reprezentowały Polskę na Global Leadership Forum w USA.

To pierwsza w historii Uniwersytetu Medycznego w Lublinie studentka, która otworzyła przewód doktorski jeszcze w czasie studiów. Alicja Forma zajmuje się w doktoracie analizą metalomiczną elementów morfologicznych narządu wzroku i części mózgowia – szuka patomechanizmów mogących występować przy zaćmie, jaskrze czy neuropatiach poalkoholowych. Ale to nie wszystko. W 2022 r. jej zespół naukowy został pierwszym na świecie, który dokonał analizy metalomicznej opon mózgowych, wykazując, że mogą nie tylko pełnić funkcje ochronne, ale także być zaangażowane w powstawanie niektórych patologii układu nerwowego. A rok wcześniej zdobyła ponad 130 tys. zł dofinansowania z MEN-owskiego konkursu Najlepsi z Najlepszych! 4.0 na przygotowanie projektu oceniającego zdrowie psychiczne studentów w okresie pandemii – w ramach przedsięwzięcia nawiązała współpracę z ośrodkami naukowymi m.in. z Chin, Wietnamu, Meksyku, Indii czy Egiptu i przebadała ponad 7 tys. studentów.

Cardiothoracic Anatomy Research Operative Lab, czyli po prostu CAROL. To współtworzony przez Jakuba Batkę i Daniela Ramsa zespół badawczy działający przy Klinice Chorób Serca, Naczyń i Transplantologii szpitala specjalistycznego im. Jana Pawła II w Krakowie. Jego celem jest nie tylko efektywne prowadzenie prac kardiologicznych, ale także angażowanie w nie studentów z młodszych roczników. Obaj robią to z pozycji już całkiem utytułowanych naukowców. Batko i Rams współtworzyli zespół badawczy w projekcie o nazwie „Procedury Zamknięcia Uszka Lewego Przedsionka – Ocena Porównawcza u Pacjentów ze Złożoną Budową Anatomiczną w Oparciu o Realistyczne Modele Trójwymiarowe”, za który otrzymali nagrodę Międzynarodowego Towarzystwa Kardio-Torakochirurgii Małoinwazyjnej przyznawanej za najlepsze badania z dziedziny nauk podstawowych w kardiochirurgii małoinwazyjnej.

Opublikowała 15 artykułów naukowych, wystąpiła na 14 konferencjach, bierze udział w 6 badaniach laboratoryjnych wspieranych grantami. Lista osiągnięć Natalii Sauer może imponować. To studentka farmacji na Uniwersytecie Medycznym we Wrocławiu, która skupia się w pracy na badaniu wpływu pola elektromagnetycznego na ekspresję inhibitorów punktów kontroli immunologicznej na komórkach nowotworowych. Pierwsza na świecie dowiodła, że za pomocą pola elektrycznego możliwe jest indukowanie egzocytozy białek oporności wielolekowej i hamowanie wzrostu guzów nowotworowych poddanych działaniu chemioterapeutyku. Za swoje osiągnięcia otrzymała szereg wyróżnień, w tym pierwszą nagrodę w konkursie Pro Juvenes w kategorii Projekt Roku czy specjalną nagrodę na 27. Międzynarodowej Studenckiej Konferencji Naukowej w Gdańsku. To finalistka plebiscytu „Młode Talenty 2022” w kategorii Innowacje oraz laureatka konkursu stypendialnego dla uzdolnionej młodzieży Fundacji Rafała Brzoski.

Zaczęło się jeszcze w liceum. Marcelina Stasik brała udział w programie z matematyki i fizyki na Uniwersytecie Jagiellońskim, a Maciej Skorupski otrzymał złoty indeks Politechniki Krakowskiej z dziedziny chemii. Potem, studiując inżynierię materiałową w Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, połączyli siły we wspólnym projekcie kosmicznym. To członkowie zespołu Laboratorium Technologii Termoelektrycznych na AGH, który opracował niedrogie moduły termoelektryczne o gęstości mocy ponad dziesięciokrotnie przewyższającej ogniwa fotowoltaiczne – i który został za nie nominowany w konkursie Naukowiec Przyszłości.

Dziś Skorupski i Stasik realizują staż badawczy w Japonii dotyczący wytwarzania nanocząstek do przewodzących polimerów termoelektrycznych. Oboje mają za sobą profesjonalne szkolenie dla astronautów w międzynarodowej misji analogowej Altair 51. Oboje są także stypendystami programu Management of Technology na Massachusetts Institute of Technology i laureatami międzynarodowego konkursu Seeds for the Future.

Zainteresowanie tym, co „nieodkryte i niewyjaśnione”, doprowadziło Patryka Wekwejta do neurobiologii. A neurobiologia doprowadziła go na Harvard i do pracy nad autorskim projektem realizowanym wspólnie z badaczami z Instytutu Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN. Jego celem jest przeanalizowanie wpływu diety wysokotłuszczowej i związanego z nią stanu zapalnego na zachowanie danio pręgowanego (słodkowodnej ryby z rodziny karpiowatych), a także możliwego pozytywnego wpływu hormonu Melanotan-II na poziom kognitywny zwierząt. A wszystko to z myślą o testach substancji mogącej pomóc w leczeniu stanu zapalnego obecnego w licznych schorzeniach neurodegeneracyjnych, takich jak choroba Parkinsona czy Alzheimera. Projekt Wekwejta został nagrodzony 4. miejscem na International Science and Engineering Fair 2022, prestiżowym międzynarodowym konkursie dla młodych naukowców, i dał mu tytuł laureata ogólnopolskiego konkursu Explory.

Miał zaledwie 10 lat, kiedy zaczął się interesować bezpieczeństwem oprogramowania. Dziś Dawid Moczydło spełnia się jako etyczny haker, czyli człowiek zajmujący się łamaniem zabezpieczeń komputerów i sieci na życzenie firm – jest członkiem P4, a więc najlepszej w Polsce i jednej z najlepszych na świecie drużyn występujących w zawodach hakerskich CTF (Capture The Flag). Ale to także programista i przedsiębiorca. Moczydło jest współtwórcą start-upu Vidoc Security Lab, który opracował system do wyszukiwania błędów bezpieczeństwa w aplikacjach webowych. Produkt bazuje na platformie, poprzez którą deweloperzy i analitycy bezpieczeństwa mogą automatyzować codzienną pracę. Firma Moczydły wykorzystała swoje rozwiązanie do przeprowadzenia badań bezpieczeństwa w największych firmach technologicznych świata, takich jak Facebook, Google, Netflix, Samsung czy Uber, za co otrzymała łączne wynagrodzenie w wysokości 120 tys. dolarów.

Klub Astronomiczny Almukantarat, Międzynarodowa Olimpiada z Astronomii i Astrofizyki, praca dla start-upów kosmicznych Astronika, znanego z wysłania instrumentu Kret na Marsa, i dla Dawn Aerospace, rozwijającego samolot kosmiczny do wynoszenia satelitów na orbitę, a także studia z inżynierii kosmicznej na Uniwersytecie Technologicznym w Delft. Krótko mówiąc, Michał Grendysz już dawno temu zrozumiał, że chce zostać inżynierem kosmicznym. A dziś jest również przedsiębiorcą. To współtwórca i dyrektor do spraw technologii firmy Revolv Space. Jego start-up stworzył pierwszy na świecie zminiaturyzowany aktuator paneli słonecznych – urządzenie przeznaczone dla najmniejszych satelitów, dzięki któremu mogą znacząco zwiększyć swoją moc, a tym samym działać dłużej i wydajniej. Firma Grendysza jest częścią inkubatora ESA BIC w Holandii, a także globalnego akceleratora Plug & Play.

Grzybnia to ukryta w glebie pajęczynowata sieć komórek, która stanowi strukturę korzenną grzyba. A dzięki procesowi rozkładu może działać niczym klej łączący ze sobą naturalne włókna. Natalia Piórecka wykorzystała właściwości grzybni do… produkcji mebli. W ramach pracy licencjackiej zrealizowała projekt MYCOsella, produkując serię biodegradowalnych krzeseł przy użyciu kompozytu z grzybni. I nieźle nimi namieszała w świecie dizajnu i nowych technologii. Jej projekt otrzymał szereg nagród, m.in. zwyciężając w konkursie Ecovative’s Mycelium Design Contest w Nowym Jorku czy Green Concept Award 2022 w kategorii Interior and Lifestyle. Piórecka miała okazję zaprezentować swoje meble podczas wystaw Munich Creative Business Week i B-Pro Show 2022 czy na konferencjach naukowych ArcInTex Symposium: Living Textile Architectures oraz Poland 2.0 Summit 2022. Dziś skupia się na dalszej pracy laboratoryjnej i projektowej, szukając kolejnych nowatorskich rozwiązań materiałowych w ekologii.

Zlikwidowanie barier komunikacyjnych dzielących głuchych i słyszących – taki cel przyświeca współtworzonej przez Szymona Trochimiaka firmie Gesture to Speech. Uruchomiony w 2021 r. start-up pracuje nad automatycznym tłumaczem języka migowego. Tworzy aplikację, która przy pomocy kamery w smartfonie i sztucznej inteligencji ma być w stanie tłumaczyć gesty z języka mówionego na napisy, jak również mowę na gesty ukazywane w formie awatara. Chce być pierwszą firmą na świecie, której uda się ta sztuka – do tej pory zdołał zbudować pierwszą wersję aplikacji do uczenia się migowego. Trochimiak i jego wspólnicy mają za sobą inkubację na platformie startowej Hub of Talents 2 i zebrali milion złotych dofinansowania z Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości. Wokół projektu budują społeczność osób głuchych i tłumaczy języka migowego, których wypowiedzi w języku migowym służą im do trenowania sieci neuronowej odpowiedzialnej za tłumaczenie.

Szacuje się, że tylko w 2019 r. antybiotykooporne bakterie bezpośrednio zabiły 1,27 mln osób i pośrednio niemal 5 milionów. A WHO alarmuje, że najgorsze dopiero przed nami – w 2050 roku nawet 10 mln ludzi może umrzeć z powodu antybiotykoopornych infekcji bakteryjnych. To problem, z którym mierzą się Piotr Jędryszek i Weronika Ślesak, dwoje młodych badaczy i przedsiębiorców, którzy w trakcie studiów na Oksfordzie wspólnie z Adamem Winnifrithem zaczęli rozwijać projekt syntezy antybiotyków nowej generacji, dzięki któremu można by tanio i szybko wytwarzać leki, na które bakterie nie mogłyby szybko wykształcić oporności. Ze swoim pomysłem zwyciężyli w konkursie Oxford University Biotechnology Biohackathon, otrzymując w nagrodę miejsce w laboratorium w Oxford BioEscalator, a niedługo później założyli firmę Evolvere Biosciences. Od tego czasu zdołali pomyślnie przetestować swój pierwszy prototypowy terapeutyk i zebrać 100 tys. funtów finansowania na rozwój projektu.

Jej celem jest walka z dyskryminacją w środowisku medycznym. Aleksandra Gładyś to lekarka i doktorantka Śląskiego Uniwersytetu Medycznego, specjalizująca się w biologii molekularnej nowotworów, a także aktywistka, która angażuje się w przedsięwzięcie mające na celu przeciwdziałanie wykluczeniu kobiet w medycynie. Od 2021 r. działa w fundacji Polki w Medycynie, której zadaniem jest poprawa sytuacji kobiet w zawodach medycznych i przeciwdziałanie dyskryminacji ze względu na płeć. Gładyś m.in. współtworzyła raport o dyskryminacji kobiet w ochronie zdrowia, opracowany przy udziale 1300 kobiet ze świata medycyny, i kierowała badaniami widoczności kobiet na 11 uczelniach medycznych w Polsce. W 2022 r. miała okazję opowiadać o tym problemie podczas International Conference for Students and Young Doctors w Poznaniu, zasiadać przy okrągłym stole organizacji kobiecych w ramach Kongresu Kobiet czy wystąpić na TEDxUMED w Łodzi.

Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy, Polska Akcja Humanitarna, Amnesty International, Młodzieżowy Strajk Klimatyczny, Ranking Szkół Przyjaznych LGBTQ+.

Angelika Friedrich już lata temu postawiła na aktywistyczną karierę, szukając coraz to nowych sposobów działania i coraz to nowych organizacji społecznych. A od 2018 roku rozwija własną. Nastoletni Azyl to zainicjowany przez grupę nastolatków projekt, którego celem jest psychoedukacja i działania na rzecz poprawy sytuacji w psychiatrii dziecięcej i młodzieżowej. Friedrich prowadzi stronę internetową z treściami psychologicznymi, publikuje materiały edukacyjne w mediach społecznościowych, organizuje akcje społeczne, współpracuje z organizacjami pozarządowymi. Facebookowa strona Nastoletniego Azylu obserwowana jest przez około 6,6 tys. osób, a w styczniu 2023 roku hasztag #nastoletniazyl przebił barierę dwóch milionów wyświetleń na TikToku.

Feministka, pracowniczka, aktywistka, studentka i bohaterka drugiego planu – tak się przedstawia Celina Bojanowska. Od 2018 r. związana jest z Wielką Orkiestrą Świątecznej Pomocy – zaczynała jako wolontariuszka, a dziś odpowiada za wszystkie kanały WOŚP i Pol’and’Rock Festival w mediach społecznościowych. W ramach swoich zadań zajmuje się kreowaniem wizerunku organizacji w sieci, przygotowywaniem wydarzeń dla dziennikarzy i szkoleń dla wolontariuszy czy dbaniem o relacje w grupach wolontariackich i koordynowaniem ich działań podczas finałów WOŚP i festiwalu. Pomogła fundacji zdobyć aż 6 Złotych Spinaczy w ramach corocznego konkursu organizowanego przez Związek Firm Public Relations. Pracę w fundacji Bojakowska łączy z działaniami w Láska nebeská, agencji PR-owej pomagającej organizacjom pozarządowym czy start-upom pozytywnego wpływu w prowadzeniu działań komunikacyjnych czy organizacji eventów.

„Co chciałbym robić w życiu?”, „Gdzie powinienem pójść na studia”, „Co potem?”. To pytania, z którymi mierzy się większość młodych ludzi, często już na etapie liceum. Zmagali się z nimi także Wojciech Błaszczak i Antoni Gmitruk. A dziś pomagają w tego typu zmaganiach innym. Błaszak i Gmitruk to założyciele fundacji Odkryć siebie, której celem jest pomaganie młodym ludziom w poznawaniu ich mocnych stron, a także pokazywanie, w jaki sposób mogą je wykorzystać w życiu. W tym celu na początku 2023 roku zorganizowali w Teatrze Dramatycznym w Warszawie konferencję Poznaj Siebie!, podczas której ludzie sukcesu – tacy jak aktor Maciej Stuhr czy przedsiębiorcy Beata Drzazga, Maciej Panek czy Wiktoria Wójcik – dzielili się z grupą kilkuset uczniów swoimi historiami zawodowymi, a trenerka talentów Izabela Antosiewicz przybliżała im proces poznawania swoich atutów.

Szacuje się, że cyfrowy ślad węglowy odpowiada nawet za około 4 proc. globalnej emisji gazów cieplarnianych i stale rośnie – w końcu każdego dnia powstaje ponad 250 tys. stron internetowych. To problem, który próbuje rozwiązać Katarzyna Wojdalska. Założona przez nią opensource’owa firma Ecolint stworzyła narzędzie minimalizujące emisje stron, które do tej pory zostało pobrane ponad 7 tys. razy. A to dopiero początek, ponieważ pracuje już nad oprogramowaniem do optymalizacji emisji infrastruktury ICT, kampanii reklamowych czy systemów CRM. Równocześnie działa we wrocławskim laboratorium nanotechnologicznym Nanores, które we współpracy z Antwerpią, czyli światową stolicą diamentów, oraz Microsoftem próbuje zrewolucjonizować obowiązujący system handlu diamentami dzięki wprowadzeniu transparentnej drogi produktu i umożliwieniu lokalnym społecznościom zarabiania na już oszlifowanych minerałach.